Γράφει ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Γεώργιος Ηλίας.
Ο Δρ. Γεώργιος Ηλίας, με 25ετή και πλέον εμπειρία και πάνω από 8000 χειρουργικές επεμβάσεις με γενική αναισθησία και περισσότερες από 8500 με τοπική αναισθησία, έχει καταξιωθεί ως ειδικός στη χειρουργική για τις παθήσεις του πρωκτού με LASER.
H σκωληκοειδίτιδα παραμένει μία από τις συχνότερες χειρουργικές παθήσεις και πλέον αντιμετωπίζεται με την ελάχιστα επεμβατική μέθοδο της λαπαροσκοπικής σκωληκοειδεκτομής, η οποία προσφέρει βέλτιστο αισθητικό αποτέλεσμα και σύντομη επιστροφή στις φυσιολογικές δραστηριότητες. Η σκωληκοειδίτιδα εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα στις ηλικίες 5 – 40 ετών, με μέσο όρο τα 28 έτη. Εκτιμάται, πως 1 στους 20 θα νοσήσει κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Η υψηλή συχνότητα της νόσου, η βαρύτητα των συμπτωμάτων, η «θανατηφόρος εξέλιξη» που ενέχει μία λανθασμένη διάγνωση και η οριστική αντιμετώπιση της νόσου μόνο μέσα στη χειρουργική αίθουσα, καθιστούν τη σκωληκοειδίτιδα μια επείγουσα διαγνωστική πρόκληση για το σύγχρονο Χειρουργό.
Ωστόσο, η εμπειρία του και η δεξιοτεχνία του στο χειρουργικό τραπέζι, μετατρέπουν την αντιμετώπισή της σε ένα λαπαροσκοπικό χειρουργείο ρουτίνας, ασφαλές, ανώδυνο και αναίμακτο για τον ασθενή.
Η σκωληκοειδής απόφυση, είναι ένα μικρό τμήμα του παχέος εντέρου, υπό τη μορφή ενός μικρού κινητού σωληνίσκου (μήκους 8 – 12 εκατοστών), ο οποίος κρέμεται από το αρχικό τμήμα του παχέος εντέρου, 2 εκατοστά από την ειλεοτυφλική βαλβίδα (κοντά στο σημείο συνδέσεως λεπτού και παχέος εντέρου).
Η εντερική αυτή απόφυση, θα μπορούσε να δίνει την εικόνα ενός σκώληκα, γι΄ αυτό άλλωστε οι πρώτοι ανατόμοι χρησιμοποίησαν αυτόν ακριβώς τον όρο για την περιγραφή του και έχει πλέον καταγραφεί ως σκωληκοειδής απόφυση.
Συνήθως βρίσκεται στο δεξιό κατώτερο τεταρτημόριο της κοιλιάς, κοντά στο δεξιό οστό του ισχίου. Η ακριβής θέση της σκωληκοειδούς απόφυσης παρουσιάζει σημαντικές παραλλαγές από άτομο σε άτομο (π.χ. τυπική, παρακολική, οπισθοτυφλική θέση), εξαιτίας ανατομικών διαφορών αλλά και καταστάσεων με μετατόπιση των ενδοκοιλιακών οργάνων, όπως η εγκυμοσύνη.
Η σκωληκοειδής απόφυση, αποτελεί εμβρυϊκό μεν κατάλοιπο, πλούσιο όμως σε λεμφικό ιστό σε νεαρή ηλικία, με συμμετοχή στην άμυνα του οργανισμού. Συμμετέχει, ακόμη, στη ρύθμιση της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου, χωρίς αυτή να επηρεάζεται μετά την χειρουργική της εξαίρεση σε περίπτωση φλεγμονής.
Οξεία Σκωληκοειδίτιδα είναι η φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης.
Σύμφωνα με τα σύγχρονα επιδημιολογικά δεδομένα, συχνότερη αιτία σκωληκοειδίτιδας αποτελεί η απόφραξη του αυλού της σκωληκοειδούς απόφυσης.
Αυτό ενδέχεται να οφείλεται σε κάποιους μηχανικούς παράγοντες, όπως απόφραξη από κόπρανα και στερεά τροφικά κατάλοιπα, ή σε κάποια φλεγμονή (ιογενείς λοιμώξεις, εντεροκολίτιδα κ.λπ.).
Μόλις συμβεί αυτό, η σκωληκοειδής απόφυση διατείνεται και γίνεται οιδηματώδης. Αυτή η αυξημένη πίεση στο εσωτερικό της έχει ως αποτέλεσμα τη θρόμβωση και απόφραξη των μικρών αγγείων της περιοχής και την στάση της λεμφικής ροής, με επακόλουθο την βακτηριακή επιμόλυνση . Σε αυτό το σημείο, ιδιαίτερα σπάνια επέρχεται αυτόματη ίαση.
Αν δεν ακολουθήσει χειρουργική αντιμετώπιση, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος διαπύησης, διάτρησης του τοιχώματος του εντέρου και έξοδος του περιεχομένου του (κόπρανα) στην κοιλιά οδηγώντας στην πρόκληση περιτονίτιδας, μιας ιδιαίτερα επικίνδυνης κατάστασης για τον ασθενή.
Η περιτονίτιδα αποτελεί μια συστηματική φλεγμονώδη αντίδραση του περιτόναιου, του εσωτερικού περιβλήματος της κοιλιάς.
Η γενικευμένη αυτή αντίδραση μπορεί να οδηγήσει πολύ γρήγορα σε πλήρη κατάρρευση των βασικών συστημάτων και οργάνων του οργανισμού.
Πάντα! Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του 2013 η μόνη οριστική θεραπεία είναι η σκωληκοειδεκτομή.
Η σημαντικότερη και πιο επείγουσα επιπλοκή της σκωληκοειδίτιδας είναι η γενικευμένη περιτονίτιδα.
Άλλες επιπλοκές δυνητικά επικίνδυνες για την ζωή του ασθενούς είναι το περιτυφλικό απόστημα, το απόστημα του Δουγλάσσειου χώρου και ο παραλυτικός ειλεός.
Η τυπική κλινική εικόνα δεν συναντάται σε όλους τους ασθενείς. Αυτό οφείλεται σε ανατομικές παραλλαγές της σκωληκοειδούς και σε διαφορετική ηλικία.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι:
Ο κοιλιακός πόνος αποτελεί το συχνότερο σύμπτωμα της οξείας σκωληκοειδίτιδας. Αρχικά είναι διάχυτος και εντοπίζεται γύρω από τον ομφαλό. Μετά από χρονική περίοδο 1 έως 12 ωρών αλλά συνηθέστερα μετά από 4 – 6 ώρες, ο πόνος γίνεται εντονότερος, συνεχής και εντοπίζεται στον δεξιό λαγόνιο βόθρο, στο κατώτερο δηλαδή δεξιό τεταρτημόριο της κοιλιάς.
Η ανορεξία είναι συχνό και σταθερό εύρημα σκωληκοειδίτιδας, η απουσία του οποίου θέτει υπό αμφισβήτηση τη διάγνωσή της.
Οι περισσότεροι ασθενείς παρουσιάζουν 1 ή 2 φορές έμετο που οφείλεται σε νευρικό ερεθισμό του εντέρου. Τρείς στους τέσσερις ασθενείς εμφανίζουν αυτά τα συμπτώματα.
Δυσκοιλιότητα παρουσιάζεται συνήθως στους ενήλικες ως αποτέλεσμα της φλεγμονής του περιτοναίου και διάρροια στα παιδιά ως αποτέλεσμα της φλεγμονής του εντέρου.
Καθώς η νόσος εξελίσσεται και η φλεγμονώδης αντίδραση του οργανισμού γενικεύεται, παρατηρείται αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, ρίγος και πυρετός. Πολύ συχνά παρουσιάζεται διαφορά θερμοκρασίας σε διαδοχικές μετρήσεις θερμοκρασίας στην μασχάλη και στο ορθό.
Όπως προαναφέρθηκε, η άτυπη κλινική συμπτωματολογία της οξείας σκωληκοειδίτιδας αποτελεί διαγνωστική πρόκληση για το Θεράποντα Ιατρό. Μετά από αναλυτική καταγραφή του ιστορικού και των συμπτωμάτων, τα κυριότερα σημεία από την κλινική εξέταση που τον βοηθούν στην κλινική διάγνωσή της είναι:
Η έγκυρη διάγνωση της σκωληκοειδίτιδας απαιτεί τη συνολική αξιολόγηση των ευρημάτων της κλινικής εξέτασης και των αποτελεσμάτων των παρακάτω εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων:
Ένα αρκετά ακριβές σκορ αξιολόγησης των συμπτωμάτων και ευρημάτων για τη διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας από το Γιατρό αποτελεί το Alvadaro Score.
Αν το σκορ είναι πάνω από 7 η διάγνωση της σκωληκοειδίτιδας είναι πιθανή.
| Συμπτώματα | Σκορ |
| Κοιλιακός Πόνος στο ΔΚΤ | 1 |
| Ναυτία/Έμετος | 1 |
| Ανορεξία | 1 |
| Σημεία | |
| Ευαισθησία στο ΔΚΤ | 2 |
| Αναπηδώσα Ευαισθησία στο ΔΚΤ | 1 |
| Αυξημένη Θερμοκρασία | 1 |
| Εργαστηριακά Ευρήματα | |
| Λευκοκυττάρωση | 2 |
| Στροφή των Ουδετεροφίλων Αριστερά | 1 |
| Σύνολο | 10 |
Το χειρουργείο αποτελεί την μόνη αποτελεσματική και ασφαλή θεραπεία της σκωληκοειδεκτομής, σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες του Αμερικάνικου Κολλεγίου Χειρουργών.
Σε περίπτωση μη επιπλεγμένης σκωληκοειδίτιδας, μπορεί να χορηγηθούν αντιβιοτικά.
Ωστόσο, κλινικές μελέτες έχουν δείξει πως 1 στις 5 περιπτώσεις σκωληκοειδίτιδας που θα αντιμετωπισθούν μόνο με αντιβιοτικά, θα εμφανίσουν σύντομα υποτροπή και θα χρειαστούν τελικά σκωληκοειδεκτομή.
Η χειρουργική θεραπεία γίνεται είτε ανοικτά είτε λαπαροσκοπικά.
Η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή κατέχει πλέον πρωτεύοντα ρόλο στην θεραπεία της σκωληκοειδίτιδας, ενώ η τεχνική του ανοιχτού χειρουργείου ολοένα και παραχωρεί τη θέση της στις σύγχρονες τεχνικές.
Κατά τη λαπαροσκόπηση, η εισαγωγή των χειρουργικών εργαλείων για την εξαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης γίνεται μέσω τριών λεπτών τομών στο δέρμα, μήκους μερικών μόνο χιλιοστών.
Η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία και διαρκεί λιγότερο από 1 ώρα.
Η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή έχει σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι της παραδοσιακής, ανοικτής χειρουργικής επέμβασης, όπως:
Αν και η λαπαροσκοπική μέθοδος υπερτερεί έναντι του ανοιχτού χειρουργείου, υπάρχουν μερικοί ασθενείς που δεν είναι κατάλληλοι για λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή.
Μία έγκαιρα διαγνωσμένη και μη ραγείσα σκωληκοειδίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί, σχεδόν πάντα, λαπαροσκοπικά. Ωστόσο, είναι δύσκολο να εφαρμοστεί η μέθοδος αυτή, όταν η φλεγμονή είναι εκτεταμένη και η σκωληκοειδής έχει ραγεί.
Σε αυτήν την περίπτωση μία ανοιχτή σκωληκοειδεκτομή με μεγαλύτερη τομή συστήνεται ώστε να απομακρυνθεί με ασφαλή τρόπο η φλεγμαίνουσα περιοχή.
Επιπλέον, η παχυσαρκία, το ιστορικό προηγούμενου χειρουργείου κοιλιάς με πυκνό τραύμα επούλωσης, η δυσκολία ορατότητας των οργάνων και η αιμορραγική διάθεση αποτελούν παράγοντες αυξημένου κινδύνου μετατροπής ενός λαπαροσκοπικού χειρουργείου σε ανοιχτό.
Πριν το χειρουργείο ακολουθούνται τα παρακάτω:
Μετά το χειρουργείο είναι σημαντικό ο ασθενής να ακολουθήσει τις οδηγίες του γιατρού. Η μετεγχειρητική νοσηλεία θα διαρκέσει λίγες ώρες έως μέρες και ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος.
Παρά το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι αισθάνονται καλύτερα μέσα σε λίγες ημέρες , να θυμάστε ότι το σώμα σας χρειάζεται χρόνο για να επουλωθεί το τραύμα .
Παράλληλα, συστήνονται τα παρακάτω:
Οι επιπλοκές της λαπαροσκοπικής σκωληκοειδεκτομής είναι ελάχιστες. Αξιοσημείωτο είναι πως αν το χειρουργείο γίνει σε μη ραγείσα σκωληκοειδή απόφυση, οι επιπλοκές συμβαίνουν μόλις σε συχνότητα 3%.
Αντίθετα, σε περίπτωση χειρουργείου με ραγείσα σκωληκοειδή απόφυση το ποσοστό των επιπλοκών αυξάνεται σε 57%.
Οι συχνότερες επιπλοκές είναι οι εξής:
Ο Δρ. Ηλίας διαθέτει τεράστια εμπειρία και μεγάλη εξειδίκευση στην εφαρμογή των πλέον σύγχρονων και ελάχιστα επεμβατικών λαπαροσκοπικών τεχνικών για την αντιμετώπιση της οξείας σκωληκοειδίτιδας.
Οι σύγχρονες αυτές θεραπευτικές τεχνικές έχουν εξαιρετικό θεραπευτικό αποτέλεσμα και συνοδεύονται από ηπιότερη μετεγχειρητική πορεία.
